मन (मानस) निरूपण
मन नौ में सातवाँ करण द्रव्य है। मन शब्द के महत्व को निम्न प्रकार से जाना जा सकता है चंचलं हि मनः कृष्ण प्रमाथि बलवद्दृढम्।तस्याहं निग्रहं मन्ये वायोरिव सुदुष्करम् गीता 6।34 मन के पर्यायवाची मनो लक्षण लक्षणं मनो ज्ञानस्याभावो भाव एवं च।सति ह्मात्मेन्द्रियार्थानां सन्निकर्षे न वर्तते॥वैवृत्यान्मनसो ज्ञान सात्रिध्यात्तच्च वर्तते॥ ( च. शा. 1.18-19) युगपज्ज्ञानुत्पत्तिर्मनसो लिङ्गमिति। […]